Neem contact op
Postbus 115
4300 AC  Zierikzee

ZIERIKZEE-MONUMENTENSTAD


molen 'de Hoop' 

Korenmolen 'De Hoop' aan de Lange Nobelstraat is de jongste van de twee molens die Zierikzee rijk is. De molen is voorzien van een fraaie baard die overwegend blauw geverfd is met rood en geel gestoken lofwerk en de opschriften 'ANNO 1850' en in een cartouche de initialen 'CAVD'. Deze baard is tweedehands; de herkomst is niet bekend, maar vermoedelijk West-Brabants.
Een opvallend detail is dat de plooistukken en vellingen van het bovenwiel Bordeauxrood zijn geverfd, terwijl het bovenwiel in de andere molen, molen 'den Haas' grotendeels blauw is geverfd.
Op de gevelsteen boven de oostelijke ingang staat de tekst:

'GERARD KOOLE LEIDE DEN EERSTEN STEEN VAN DEZEN MOLEN 3 JULY EN OVERLEED 14AUGs 1850'
DE EERSTE MOLEN
In 1788 richtte Johannes Fitzner ter plaatse een leerlooierij op in de vorm van een houten schors- of runmolen.
Een schorsmolen (ook runmolen, eekmolen of barkmolen) is een molen die werd gebruikt om eikenschors, ook wel eekschors of bark genoemd, fijn te malen tussen de molenstenen. Van deze gemalen schors werd run gemaakt, door er water aan toe te voegen. Dit bevatte looizuur. Het werd gebruikt voor het looien van leer.
In 1820 werd deze molen, na veel protest van de overige korenmolenaars, omgebouwd tot korenmolen 'Johan Hendrik' In 1828 verwierf Abraham Jacobus Koole deze molen en liet hem bemalen door Adriaan Wagenaar. Vervolgens moest de bouwvallige houten korenmolen op last van het gemeentebestuur van Zierikzee worden gesloopt.
DE HUIDIGE MOLEN
In 1850/1851 verrees, 30 meter van de plaats waar de eerdere molen stond, een hoge stenen molen. In 1861 werd jonkheer Raimond Schuurbeque Boeye na een publieke verkoping eigenaar; molenaars waren toen Adriaan Wagenaar en zijn zoon Jacobus.
BRAND
Op 23 oktober 1874 brandde de molen geheel uit, maar werd meteen hersteld met tweedehands onderdelen zoals een kap van een molen afkomstig uit de Zaanstreek. In de molen zijn de oude wieken gebruikt als vloerbalken.

In de Zierikzeesche Courant van 24 oktober 1874 staat over deze brand vermeld:
'Heden morgen (23 Oct.) tusschen zes en zeven ure is brand uitgebroken in den hoogen steenen korenmolen "de Hoop" staande in de Nobelstraat alhier en toebehoorende aan den heer J.F. Boeije te 's Gravenhage. De brand liet zich aanvankelijk, ook wegens den hevigen wind, gevaarlijk aanzien. Aan blusschen viel niet te denken en de molen brandde geheel uit. Te acht ure stortte de as met de wieken naar beneden doch een en ander kwam op het plein neder dat den molen omgeeft, zoodat er geen verdere ongelukken meer te vreezen waren. De molen was tegen brandschade verzekerd.'
Vanaf 1875 was de familie Wagenaar ook eigenaar. In 1881 werd Jacoba Wagenaar eigenaresse, maar Jacobus bleef er tot zijn dood in 1892 malen. In 1894 ging de molen over naar M. de Rijke Lzn. en in 1939 naar diens zoon A.M. de Rijke. In 1945 maalde de molen voor het laatst op grote schaal. Alleen in 1953, vanwege de Watersnoodramp van 1 februari, is nog even gemalen; daarna werd 'de Hoop' alleen gebruikt als opslagplaats.
In 1962 werd een beperkte restauratie uitgevoerd; de molen kwam niet meer in bedrijf, maar dit herstel betekende wel het behoud van kap en gaandewerk, omdat de molen van binnen droog bleef. In 1966 werd de maalinrichting deels verwijderd, evenals de mechanische maalderij in de bijgebouwen.
Nadat de gemeente de molen voor f1,- van de toenmalige eigenaar Jan Roggeband had aangekocht, onderging deze een grondige restauratie met onder meer een nieuwe stelling en roeden. Op 13 november 1982 werd 'de Hoop' feestelijk in gebruik genomen.

KORENWINDER MEERGRANENBROOD
Teun van der Bok paste het inwendige van de molen aan om er vanaf 1993 een full-time ambachtelijke korenmolenaarsbedrijf te kunnen starten. De door windkracht aangedreven koppels stenen direct in mengketels. Naast meel voor het eigen 'Korenwinder meergranenbrood' worden meelproducten geleverd aan industriële en ambachtelijke bakkerijen en ook aan handelaren in bakkerijgrondstoffen. Mede door de gunstige maatverhoudingen van de lagere zolders is dit een praktische molen om mee te werken.

In het najaar van 2015 is de molen stilgezet; beiden roeden dienden vervangen te worden. Eind oktober werden zij gestreken om in juli 2016 weer te kunnen malen.

In april 2017 heeft de rijksdienst voor de Monumentenzorg in Zeeland vijf molens, waaronder 'de Hoop', stil laten zetten omdat de bouten waarmee de wieken vastzitten los kunnen raken. Dat gebeurde al in Schiedam, zonder gevolgen
Het gaat om molens waarbij de twee roeden, de lange buisconstructies waar de wieken aan vastzitten, zijn vervangen door vier korte roeden. Die vier worden in het midden vastgehouden door een koppelstuk en daarvan blijken de bouten niet sterk genoeg te zijn. Molenaar Teun van der Bok liet in 2016 nieuwe wieken aan zijn molen zetten. Dat werk moest in juni 2018 opnieuw worden gedaan. Van der Bok maalt beroepsmatig en werkte vanaf dat moment noodgedwongen op elektriciteit.

Vanaf maart 2019 is in het nieuw geopende Pannenkoekhuis aan de Appelmarkt heerlijke pannenkoeken te proeven met meel van molen 'de Hoop'. 

Voor meer informatie over de molen zoals omwentelingen en constructie verwijzen we je heel graag naar de website www.molendatabase.nl.
OPENINGSTIJDEN
Het gehele jaar door zaterdag van 09.00-12.00 uur.
In juli en augustus bovendien dinsdag, donderdag en zaterdag van 09.30-16.30 uur
De molenaars geven tijdens de openingsuren graag uitleg over de molen en bij voldoende wind laten ze de wieken draaien!


MEER INFORMATIE
Molen 'de Hoop'
Lange Nobelstraat 43
4301 HD Zierikzee


artikel geplaatst: 15-08-2005
laatst gewijzigd: 10-11-2019

Share by: